Omawiany przez nas materiał został wyemitowany 25.02.2024 na antenie TVP 1 w głównym programie informacyjnym 19:30. Autorem jest Maciej Gąsiorowski, który opowiadał o aktywnych seniorach. Sama treść krótkiego reportażu, nie budzi naszych zastrzeżeń – jest jednak coś co zwróciło naszą uwagę. Na końcu materiału reporter podsumował pokazane historie i… zestarzał się.
Przy pomocy sztucznej inteligencji wizerunek Macieja Gąsiorowskiego został zmodyfikowany tak by na koniec swojej wypowiedzi przypominał seniora.
To efektowny zabieg, trzeba jednak zwrócić na kilka elementów, które powinny zostać poprawione w przyszłości. Pierwszym z nich jest odpowiednie oznaczenie materiału, że został wygenerowany przez sztuczną inteligencję. Oznaczenie w materiale znalazło się ale jakość pozostawia wiele do życzenia. Plansza widoczna była jedynie 6 sekund i częściowo zasłonił ją tłumacz migowy. O ile widzowie zdążyli zorientować się i zauważyć małą planszę na ekranie telewizora, to mogli przeczytać jedynie jej fragment, tj. „obraz wygenerowany”. W wersji umieszczonej online, na stronie TVP, napis jest już widoczny w całości, tj. „obraz wygenerowany przez AI”.
Niemal 80% oglądających Wiadomości we wrześniu ubiegłego roku stanowiły osoby 50+, duża część to osoby z terenów wiejskich, najczęściej z wykształceniem podstawowym. To dane, które dotyczą starego programu – ale mimo zmiany nazwy i zmian kadrowych – dalej można przypuszczać, że struktura wiekowa nie uległa radykalnej zmianie i można przypuszczać, że osoby zagrożone wykluczeniem cyfrowym są głównymi odbiorcami programu 19:30.
To oznacza, że nawet widoczny przez 6 sekund pełen komunikat, mógłby telewidzowi niewiele powiedzieć. AI, skrót od artificial intelligence, dla dużej części osób może być niezrozumiały. Zwłaszcza, że osoby oglądające telewizję mogły nie zetknąć się wcześniej z materiałami poddanymi tego rodzaju modyfikacjom.
Oczywiście to nie jedyna i nie najpoważniejsza wpadka, jakiej dopuściło się „nowe TVP”. Wiele redakcji opisywało już kwestię sondażu przedstawionego 10 lutego 2024 roku, również w głównym wydaniu programu 19:30. Prezenter poprawnie opisał sondaż, zapytano w nim Polaków: „kto ich zdaniem wygra najbliższe wybory samorządowe?”. Podpis na grafice sugerował jednak inne pytanie.
fałsz: Pytanie zadawane respondentom brzmiało „Kto wygra najbliższe wybory samorządowe?” a nie „Na jaką partię zagłosujesz w najbliższych wyborach samorządowych?”. Grafika przedstawiona w programie 19:30 wprowadza w błąd i jest nieprawdziwa.
Następnego dnia w programie 19:30 badanie zostało przytoczone raz jeszcze, tym razem z odpowiednim podpisem – jednak autorzy materiału nie sprostowali i nie przeprosili za pomyłkę – choć powinien być to standard, którym charakteryzują się rzetelne media publiczne.
Takich pomyłek i wpadek jest więcej, chociażby przywoływanie fałszywego konta podszywającego się pod Przemysława Wiplera. W przypadku pomyłki dotyczącej znanego polityka przeprosiny pojawiły się tego samego dnia, wieczorem, na antenie programu TVP INFO. W połowie lutego Stowarzyszenie Demagog opublikowało raport dotyczący wiarygodności Telewizji Publicznej oraz programu 19:30 po zmianie władzy w Polsce. Raport krytycznie oceniał działania nowej TVP, zauważał że program informacyjny pomijał część niekorzystnych informacji dla rządu, prezentował także znacznie więcej wiadomości zagranicznych niż Fakty stacji TVN i Wydarzenia Polsatu. Więcej o samym raporcie można przeczytać na stronie autorów.
