Raport “Przeciwdziałanie dezinformacji o uchodźcach wojennych z Ukrainy w Polsce” jest zwieńczeniem prac zespołu factchekingowego, który od kwietnia do września 2025 roku monitorował antyukraińską dezinformację w polskojęzycznych mediach społecznościowych.
Od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę, Polska stała się schronieniem
dla setek tysięcy uchodźców (…)
Tak znacząca i nagła zmiana społeczna doprowadziła do wzrostu napięć i niepewności,
które stały się podatnym gruntem dla dezinformacji,
często celowo rozpowszechnianej w celu budowania wrogości wobec uchodźców
z Wprowadzenia do raportu
Przygotowany przez nas raport ma na celu przyczyniać się do podniesienia świadomości w zakresie rozpoznawania nieprawdziwych i potencjalnie niebezpiecznych treści. Ponadto staramy się uwrażliwić odbiorców na dynamikę i wpływ opinii kształtujących się w dyskursie publicznym.
O raporcie
Raport „Przeciwdziałanie antyukraińskiej dezinformacji” przygotowany przez Fundację Geremka i zespół Wojowników Klawiatury obejmuje okres od kwietnia do września 2025 roku. Publikacja prezentuje wyniki monitoringu polskojęzycznych mediów społecznościowych (Facebook, X, TikTok, Instagram) w zakresie fałszywych informacji i mowy nienawiści wobec uchodźców i uchodźczyń z Ukrainy. Zawiera analizę najczęściej powtarzanych narracji — m.in. rzekomych przywilejów osób z Ukrainy, nadużyć socjalnych, zagrożeń zdrowotnych czy kulturowych — oraz przykłady konkretnych przypadków dezinformacji. Każdy z nich został zestawiony z weryfikacją faktów i analizą intencji twórców treści.
Raport omawia również psychologiczne mechanizmy wciągania odbiorców w fałszywe narracje (np. spiralę milczenia czy efekt baniek informacyjnych), wpływ dezinformacji na polski dyskurs publiczny oraz spadek społecznego poparcia dla uchodźców i uchodźczyń z Ukrainy. W końcowej części przedstawiono rekomendacje dla władz, mediów społecznościowych, organizacji pozarządowych i społeczności lokalnych — m.in. w zakresie edukacji medialnej, przeciwdziałania mowie nienawiści i monitoringu incydentów. Całość stanowi kompleksowe opracowanie ukazujące skalę, źródła i skutki antyukraińskiej dezinformacji w Polsce.
Finansowanie
Projekt „Przeciwdziałanie dezinformacji o uchodźcach wojennych z Ukrainy w Polsce i wzrostowi nastrojów antyukraińskim w Polsce” współfinansowany jest ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności w ramach programu Wspieramy Ukrainę, realizowanego przez Fundację Edukacja dla Demokracji.
