Użytkownicy Twittera znani z rozpowszechniania teorii spiskowych oraz prorosyjskiej dezinformacji zarzucają stosowanie min motylkowych PFM-1 wojskom Ukrainy. Ofiarami tego rodzaju broni są w dużej mierze cywile. Przyglądamy się sprawie, weryfikujemy fakty oraz niedopowiedzenia. Sprawdzamy też, jak wygląda kwestia używania min przeciwpiechotnych podczas trwającego konfliktu.
niweryfikowalne: Nie ma jednoznacznych dowodów potwierdzających, która ze stron konfliktu stosuje miny przeciwpiechotne (na dzień 03/08/2022).
PFM-1 to miny określane mianem „motylkowych”. Są małe a ich celem nie jest zabicie przeciwnika tylko jego unieruchomienie. Małe ładunki wybuchowe po nadepnięciu wybuchają powodując obrażenia nóg. PFM-1 określa się też „kasetowymi” ze względu na sposób w jaki sposób są rozkładane. Miny mogą być zrzucane z samolotów, helikopterów a przede wszystkim rozrzucone przez specjalne pociski kasetowe. Artyleria BM-27 Uragan może obsługiwać pociski 9M27K3 zawierające 312 min PFM-1 a ich skuteczny zasięg to 35 km. W tym konflikcie zbrojnym obie strony posiadają i wykorzystują BM-27 Urgan. Co do wykorzystania min sprawa nie jest już tak oczywista.
Przyjrzyjmy się raz jeszcze wpisom – w obu przypadkach konta (skądinąd publikujące teorie spiskowe oraz jednostronnie rosyjski przekaz) – twierdzą, że Ukraińcy wycofując się pozostawiają za sobą miny. Problem polega na tym, że żadne z kont nie przedstawiło na to wystarczających dowodów (podobnie jak rosyjskie portale). Źródła skąd czerpie „Ministerstwo Prawdy” oraz „Horus” to wielokrotnie przyłapane na kłamstwach portale takie jak inlugansk.ru czy donpress.ru.
Zdjęcia opublikowane przez Horusa wyglądają na aktualne i opublikowane zostały w ostatnich dniach. Problem w tym, że to nie pierwszy raz gdy pojawia rzekoma informacja o wykorzystaniu tych min przez Ukraińców – pisał chociażby o tym FakeHunter obalając tę teorię. Dodatkowo – wiele wiarygodnych źródeł, takich jak np. Forbes potwierdziło, że to Rosja stosowała miny PFM-1 podczas oblężenia Mariupola. Problem w tym, że oskarżenia o stosowanie min wysuwane są przez obie strony konfliktu od lat – bez jednoznacznych dowodów.
Na niekorzyść Rosjan przemawia fakt, że nigdy nie zdecydowali się podpisać traktatu Ottawskiego, który zakłada zaprzestanie produkcji, stosowania oraz zniszczenia posiadanych zapasów min przeciwpiechotnych. Traktat ten podpisała Ukraina w 1999 roku, jednakże jak podaje the-monitor.org nie dotrzymała zobowiązania zniszczenia wszystkich min do 2010 roku. Warto jednak zauważyć, że Ukraina stale niszczy swoje zapasy oraz publikuje raporty dokumentujące tę kwestię do publicznej wiadomości na stronie ONZ. Federacja Rosyjska posiada znacznie większe zapasy i nie informowała o ich niszczeniu.
| Rok | Zniszczone miny przez Ukrainę |
|---|---|
| 2007 | 1727 |
| 2008 | 156 |
| 2009 | 151980 |
| 2010 | 2177 |
| 2011 | 9890 |
| 2012 | 22604 |
| 2013 | 332352 |
| 2014 | 576 |
| 2015 | 19944 |
| 2016 | 652840 |
| 2017 | 438328 |
| 2018 | 892320 |
| 2019 | 216252 |
| 2020 | 456 |
W prezentacji z listopada 2008 roku Ukraina wskazała, że zniszczyła całe swoje zapasy 238 010 min POMZ-2 i POMZ-2M, a także wszystkie 8 060 min PMD-6. Ukraina zniszczyła także ponad 400 000 min PMN w 2002 i 2003 roku oraz 101 088 min PFM-1 w 1999 roku. W czerwcu 2008 roku Ukraina poinformowała, że w latach 2005-2007 w Donieckich Zakładach Chemicznych przeprowadzono eksperymentalny program częściowego demontażu i zniszczenia 8 000 min POM-2, a kolejne 48 min POM-2 zniszczono w Zakładach Chemicznych w Pawłogradzie.
Pomimo dużej przejrzystości strony Ukraińskiej oraz braku jakiejkolwiek przejrzystości i wiarygodności strony Rosyjskiej nie ma jednoznacznych i twardych dowodów pozwalających stwierdzić, która ze stron używa min przeciwpiechotnych.
Z pewnością jesteśmy świadkami i obiektami operacji psychologicznych. Ukraińcy mieli swoje wpadki i dla podniesienia morale potrafili publikować informacje nieprawdziwe (np. tę o wyspie węży). Nie ma tu jednak symetrii ponieważ dezinformacja Federacji Rosyjskiej jest wielokrotnie bardziej szkodliwa, intensywna a służby próbują wpłynąć na społeczeństwa europejskie. Rosja stworzyła niezliczoną liczbę fałszywek i materiałów wideo w których aktorzy wcielają się w żołnierzy Ukraińskich. Ten tekst to jedyna próba rzetelnego zbadania sprawy min – nie opowiedzenia się po którejś stronie konfliktu.
niweryfikowalne: Nie ma jednoznacznych dowodów potwierdzających, która ze stron konfliktu stosuje miny przeciwpiechotne (na dzień 03/08/2022).
Źródła:
https://newsua.ru/news/81930-bolee-600-za-2-dnya-ukraina-zabrasyvaet-donetsk-zapreshchjonnymi-minami-lepestok
https://inlugansk.ru/archives/33925
https://donpress.ru/nad-centrom-donecka-vsu-snova-razbrosali-lepestki/
https://www.reddit.com/r/UkraineRussiaReport/comments/wc4d2n/ru_pov_ukraine_again_massively_scattered_pfm1/
https://fakehunter.pap.pl/en/raport/c41afb40-c7a2-4e07-b7c9-9cc77593249b
https://web.archive.org/web/20210203015358/https://treaties.un.org/Pages/ViewDetails.aspx?src=TREATY&mtdsg_no=XXVI-5&chapter=26&lang=en
http://the-monitor.org/en-gb/reports/2021/ukraine/mine-ban-policy.aspx
https://www.un.org/disarmament/anti-personnel-landmines-convention/article-7-reports/article-7-database/
