W ostatnich tygodniach w mediach społecznościowych pojawiły się wpisy i komentarze, które szerzą fałszywe treści na temat zmian związanych z limitem płatności gotówkowych, przyjętych przez UE.
Dezinformacja związana z unijnym rozporządzeniem
W związku z zatwierdzeniem unijnych przepisów, w Internecie zaczęły krążyć rozmaite dezinformujące treści. W sieci pojawiały się hasła mówiące o tym, że:
Pod wspomnianymi wpisami pojawiły się setki komentarzy krytykujących Unię Europejską i wprowadzone przez nią limity. Wiele z tych reakcji opiera się jednak na uproszczeniach i manipulacjach. W poniższej analizie wyjaśniam, na czym faktycznie polegają zatwierdzone przez UE zmiany oraz prostuję krążące na ich temat dezinformujące twierdzenia.
O co dokładnie chodzi?
Wszystko rozbija się o Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1624 z dnia 31 maja 2024 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.
Unijne rozporządzenie zakłada m.in.:
- limit transakcji gotówkowych na poziomie 10 000 euro (ok. 43 000 złotych) za towary i usługi
Jest to ogólny limit dotyczący każdej transakcji, która obejmuje co najmniej jeden podmiot zobowiązany.
- katalog tzw. „podmiotów zobowiązanych” – czyli branż objętych obowiązkami AML (identyfikacji klienta, raportowania, kontroli transakcji)
Do takich podmiotów należą m.in.:
- instytucje kredytowe i finansowe,
- biegli rewidenci, księgowi, doradcy podatkowi oraz prawnicy udzielający pomocy podatkowej,
- notariusze, prawnicy i inne zawody prawnicze uczestniczące w transakcjach finansowych lub nieruchomościowych albo doradzające przy:
- obrocie nieruchomościami lub przedsiębiorstwami,
- zarządzaniu aktywami (także kryptoaktywami),
- zakładaniu i prowadzeniu rachunków,
- tworzeniu i obsłudze spółek, trustów, fundacji i podobnych struktur,
- podmioty obsługujące trusty i spółki,
- pośrednicy w obrocie nieruchomościami, także przy najmie od 10 000 euro miesięcznie,
- podmioty handlujące metalami i kamieniami szlachetnymi oraz towarami o wysokiej wartości,
- podmioty świadczące usługi hazardowe,
- dostawcy i pośrednicy finansowania społecznościowego,
- handlarze dobrami kultury oraz pośrednicy w takim handlu (w tym galerie i domy aukcyjne) przy transakcjach od 10 000 euro,
- podmioty przechowujące lub handlujące dobrami kultury i towarami o wysokiej wartości w wolnych obszarach celnych (od 10 000 euro),
- pośrednicy kredytowi (poza działającymi wyłącznie na odpowiedzialność kredytodawcy),
- operatorzy migracji inwestycyjnej,
- niefinansowe holdingi mieszane,
- agenci piłkarscy,
- zawodowe klubów piłkarskie w zakresie transakcji z inwestorami, sponsorami, agentami oraz dotyczących transferów zawodników.
Kiedy limit obowiązuje?
Limit obowiązuje tylko wtedy, gdy:
- transakcja gotówkowa przekracza 10 000 euro,oraz
- jedna ze stron jest podmiotem zobowiązanym.
Przepisy te nie mają zastosowania do transakcji między dwiema osobami fizycznymi, jeżeli nie działają one w ramach działalności zawodowej.
Przykład
Jeśli kupujemy samochód prywatnie – jako osoba fizyczna od innej osoby fizycznej to możemy zapłacić dowolną kwotę w gotówce.
Jeśli jednak:
- kupujemy samochód jako firma od osoby fizycznej,
lub
- kupujemy samochód jako osoba fizyczna od zawodowego sprzedawcy,
to obowiązuje limit 10 000 euro.
Dodatkowe obowiązki wynikające z rozporządzenia – identyfikacja klienta
Podmioty zobowiązane muszą zidentyfikować klienta przy transakcjach gotówkowych od 3 000 do 10 000 euro.
W Polsce stosuje się do tego dowód osobisty lub paszport.
Kiedy przepisy wejdą w życie?
Rozporządzenie zacznie obowiązywać w całej UE:
- 10 lipca 2027 r. – zasadnicza część regulacji,
- 10 lipca 2029 r. – w wybranych obszarach, gdzie przewidziano dłuższy okres przejściowy.
Cel przepisów
Niniejsze rozporządzenie ma na celu ograniczenie tzw. „szarej strefy”, czyli tej części gospodarki, która funkcjonuje nieoficjalnie, poza kontrolą państwa. Z obszaru tego chętnie korzystają terroryści oraz grupy przestępcze, ponieważ ułatwia im to nabywanie dóbr nielegalnych lub luksusowych, a także „pranie brudnych pieniędzy”.
Podsumowanie
Przeanalizowane przeze mnie wpisy w mediach społecznościowych cechują się wysokim poziomem emocjonalności oraz istotnym uproszczeniem przekazu. Zostały one skonstruowane w sposób sprzyjający wprowadzaniu odbiorców w błąd i budowaniu niechęci wobec Unii Europejskiej. Analizując dezinformacyjną narrację krok po kroku, warto więc jednoznacznie podkreślić, że:
- wprowadzone przez Unię Europejską limity płatności gotówkowych nie są równoznaczne z całkowitym zakazem obrotu gotówką,
- ograniczenia dotyczą wyłącznie transakcji gotówkowych przekraczających kwotę 10 000 euro, realizowanych z udziałem podmiotów zobowiązanych wskazanych w rozporządzeniu, a więc między tymi podmiotami lub między nimi a osobami fizycznymi,
- rozporządzenie nie penalizuje każdej transakcji zakupu samochodu za gotówkę, lecz wyłącznie takie przypadki, w których stroną transakcji jest podmiot zobowiązany.
Źródła:
