Ofensywa PiS na TikToku trwa, pisaliśmy już o manipulacjach dot. inflacji i strefy euro a teraz czas na rzekomy udział „niemieckich służb” zaangażowanych w antypolską kampanię na Wikipedii.
Jest akcja. Nie wiem czy o tym słyszeliście czy nie? Akcja na Wikipedii. No jestem pewien, że odpowiedzialne są niemieckie służby za to. Wikipedia to jest tak, że ma swoich tych moderatorów itd. I jest mnóstwo skarg na polską Wikipedię, która ma wybielać winy Polaków jeżeli chodzi o mordowanie Żydów i pokazywać za bardzo te dobre strony tych Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. To jak pomagaliśmy a jest za mało o zbrodniach, których dokonywaliśmy. Jest mnóstwo skarg na Wikipedię w Polsce w tej chwili.
Kacper Płażyński, 10.04.2023, TikTok @pis_org
teoria spiskowa: Stwierdzenie opiera się bardziej na wierze niż realnych przesłankach. Płażyński nie przedstawił żadnego dowodu na to, że niemieckie służby prowadzą antypolską kampanię na Wikipedii. Nie da się jednak tego zweryfikować a autor słów może nawet uznawać, że brak dowodów jest dowodem skuteczności. Kacper Płażyński nie podał też, żadnych źródeł popierających jego słowa.
Mimo tego że poseł PiS w bardzo ogólnikowy sposób opowiada o spisku niemieckich służb udało nam się znaleźć to do czego prawdopodobnie odnosi się polityk.
Odnaleźliśmy jedną z wielu dyskusji dotyczącą Wikipedii, do której prawdopodobnie odwołuje się poseł. Dyskusja i sąd arbitrażowy nie dotyczą jednak polskiej wersji Wikipedii a jej anglojęzycznego odpowiednika.
Dyskusja prowadzona wewnątrz Wikipedii dotyczy oskarżenia części edytorów Wikipedii o tworzenie przekłamań dotyczących historii Holocaustu. Nie jest jednak prawdą, że oskarżenia płyną z zagranicy. Osobą, która publicznie zwróciła na to uwagę w 2020 roku był prof. Jan Grabowski (badacz Holocaustu, pracujący na University of Ottawa w Kanadzie). Prof. Grabowski zarzucił, że część anglojęzycznych artykułów dot. Holocaustu jest pisana przez polskich nacjonalistów wybielających historię Polski. Jego artykuł doczekał się polemiki ze strony prof. Piotr Koniecznego (badacz nowych mediów, pracujący na Hanyang University w Korei Południowej), który odpierał zarzuty postawione w artykule.
Po dwóch latach w 2022 roku prof. Jan Grabowski i prof. Shira Klein (historyczka, pracująca na Chapman University w USA) opublikowali esej w „The Journal of Holocaust Research” dotyczący zniekształconego obrazu Holocaustu na podstawie artykułów anglojęzycznej Wikipedii. Do artykułu odnosił się prof. Konieczny kolejny raz zarzucając nieścisłości i brak rzetelności (np. wielokrotne powoływanie się jako na źródło – na byłego i zablokowanego już wikipedystę wolontariusza, który nękał innych użytkowników).W momencie pisania tego artykułu sąd arbitrażowy angielskiej Wikipedii stara się doprowadzić do zamknięcia sprawy.
Argument Płażyńskiego o wpływie niemieckich służb w rozwój sprawy nie znajduje potwierdzenia. Za jej nagłośnieniem stali pracownicy akademiccy. Profesorowie Grabowski i Konieczny są Polakami wykładającymi na zagranicznych uniwersytetach a prof. Shira Klein zdobywała wykształcenie w Izraelu a obecnie mieszka w Kalifornii. Ciężko odnaleźć wśród tych dyskusji i polemiki ślad ingerencji niemieckich służb.
Warto zrozumieć choć trochę jak Wikipedia działa
Wikipedia to wolna encyklopedia, na której każdy może edytować treści. Cała struktura Wikipedii jest dosyć skomplikowana, to gigantyczna sieć nad którą pieczę sprawuje ogromny zespół pasjonatów. Wszystko opiera się na założeniu, że zaufani i aktywni użytkownicy wybrani przez innych Wikipedystów poprzez głosowanie mogą rozsądzać spory „zwykłych” użytkowników – taką funkcję pełni m.in. komitet arbitrażowy. W wyborach wyłaniani są też administratorów Wikipedii. Żeby móc brać udział w głosowaniach oraz startować w wyborach trzeba spełnić rygorystyczne wymogi, zaś wszystkie funkcje pełnione przez użytkowników są formą wolontariatu.
Oczywiście Wikipedia nie jest idealna, dlatego zawsze warto weryfikować źródła (zawsze dostępne pod każdym artykułem) oraz zachowywać zasadę ograniczonego zaufania. W końcu przekłamania i błędy znajdowały się też w innych encyklopediach. Jednocześnie badanie z 2005 roku (a więc niemal 20 lat temu!) wskazywało na podobną rzetelność Wikipedii i encyklopedii Britannica. Od tego czasu zasady oceny i rzetelności artykułów w Wikipedii się tylko zaostrzały, tak by były one jeszcze bardziej rzetelne. O tym wszystkim można przekonać się samodzielnie czytając o tym jak funkcjonuje największa otwarta encyklopedia na świecie.
