📣 W mediach społecznościowych na Węgrzech, w Polsce oraz w Rumunii od kilku miesięcy krąży film, który ma podważać istnienie pandemii. Udostępnił go facebookowy fanpage Konfederacja Ruda Śląska. Jak się okazuje, nagrywana scena pochodzi z planu zdjęciowego politycznego spotu prezydenta Węgier – Viktora Orbána.
Ratownicy medyczni w strojach ochronnych po wyjściu z karetki energicznie pchają szpitalny wózek. Pewnie spieszą się do pacjenta. Być może chodzi o COVID – na to wskazuje ich wygląd. Po chwili jednak wracają i odgrywają scenę na nowo.
Krótki film prawdopodobnie nakręcony z okna stojącego obok budynku stał się popularnym w mediach społecznościowych dowodem na to, że pandemia została wyreżyserowana. Czy jednak coś na to wskazuje? Jedyne, czego można się domyślić to to, że przyglądamy się kręceniu sceny filmowej lub spotu reklamowego.
I choć film nie przedstawia Polski (wskazuje na to inny kolor karetki), stał się popularny nad Wisłą. Natrafiliśmy na niego na facebookowym fanpage’u Konfederacja Ruda Śląska. Chcieliśmy dowiedzieć, czy jest to oficjalny profil lokalnego klubu Konfederacji. Biuro prasowe partii nie udzieliło nam jednak odpowiedzi na to pytanie, a lokalni działacze nie byli w stanie powiedzieć, kto prowadzi fanpage.
Fanpage Konfederacja Ruda Śląska udostępnił film zamieszczony wcześniej przez użytkownika Alex Os, który dodał do niego komentarz:
Nie ufaj fałszywym mediom, one są prawdziwym wirusem!!!
Film wielokrotnie był też publikowany i przekazywany dalej na Twitterze. Za każdym razem towarzyszy mu komentarz związany z planowaniem pandemii.
Skąd pochodzi film?
Kolor karetki od samego początku wskazuje, że jesteśmy poza Polską. Sprawdziliśmy, że podobne pojazdy wykorzystują służby medyczne na Węgrzech.
Chcieliśmy dowiedzieć się też, czy film udostępniano w innych krajach. Tak natrafiliśmy na węgierski portal „Hihetetlen Magazin” i jego profil na Facebooku. Magazyn publikuje treści związane z teoriami spiskowymi, pojawiają się w nim teksty o Billu Gatesie i o kosmitach. Film, o którym piszemy został opublikowany 2 maja i jest to najstarsze nagranie, do którego dotarliśmy. Do dziś wyświetlono go 2,2 mln razy, ma też ponad 6 tysięcy reakcji. Podpis zamieszczony obok wskazuje na to, że widzimy proces powstawania propagandy na temat COVID-19, by następnie straszyć obywateli pandemią. Film rozniósł się po sieci tak sprawnie, że dotarł zarówno do Polski, jak i do Rumunii.
Jaki ma to związek z Orbánem?
Serbski portal fact-checkingowy Raskrikavanje.rs 29 listopada opublikował tekst, w którym udowadnia, że powstający film to fragment spotu Viktora Orbána. Na nagraniu dziękował on m.in. lekarzom, nauczycielom, sprzedawcom za ich pracę w czasie pandemii. Prezydent opublikował film na swoim profilu na Facebooku 5 czerwca.
W jednej ze scen spotu możemy zobaczyć medyków w białych strojach, którzy pchają szpitalny wózek po chodniku – taką scenę przedstawia też nagranie z okna. Jak udowadnia Raskrikavanje.rs zgadzają się również detale – ogrodzenie, widoczna dziura w nawierzchni czy elementy stroju ratowników, jak czarna torba na lewym ramieniu jednego z nich i czerwony plecak innego. Na ten temat napisał również węgierski portal Alfahir.hu.
Pandemia i zaufanie do mediów.
Fake newsy z łatwością przenoszą się w mediach społecznościowych. Jak widzimy w tym przypadku, osoby, które wierzą w nieprawdziwe informacje nierzadko mają niewielkie zaufanie do dziennikarzy. Udostępniany film miał świadczyć o tym, że dziennikarze aktywnie biorą udział w tworzeniu covidowej propagandy. Wskazują na to m.in. komentarze umieszczane na Facebooku.
Pisaliśmy już o tym, że badania na temat mediów i COVID-19 prowadził amerykański Covid State Project. Jeden z twórców projektu, prof. Matthew Baum zauważa, że brak zaufania do mediów jest powiązany z ogólnym spadkiem zaufania do instytucji demokratycznych:
Nie ma czegoś takiego jak arbitralna prawda, brakuje też źródeł uznawanych za obiektywnie prawdziwe. Myślę, że erozja wiary w demokrację to bardzo poważna sprawa. COVID to wierzchołek góry lodowej, jeden z wielu problemów, który zwraca uwagę na szersze zjawisko.
Badanie Covid State Project wskazuje, że środowisko informacyjne mediów społecznościowych (na przykładzie Facebooka) wiąże się mniejszym zaufaniem do instytucji, niższym wskaźnikiem szczepień i większą akceptacją dezinformacji.
Z tego powodu warto dokładnie sprawdzać treści udostępniane w mediach społecznościowych. Przeczytajcie nasz artykuł o tym, jak przeprowadzić własne śledztwo i wyszukiwać za pomocą obrazu.
Źródła:
- https://www.facebook.com/Konfederacja-Ruda-%C5%9Al%C4%85ska-101415204962992/
- https://www.facebook.com/lisica877/videos/869629003747527
- https://twitter.com/CzeKuku/status/1464884572399845383
- https://www.facebook.com/watch/?v=2058765860940621
- https://www.facebook.com/watch/?v=2992916054320957
- https://www.raskrikavanje.rs/page.php?id=Kako-je-Orbanov-promo-video-postao-dokaz-da-je-pandemija-rezirana-910
- https://alfahir.hu/2021/06/07/orban_viktor_fake_news_alhir_virustagadok_koronavirus_jakab_peter
